Η οικονομική κρίση ως ευκαιρία για τις πόλεις

ΤΗΣ ΒΑΛΙΑΣ ΜΠΑΖΟΥ
Στην εποχή του ∆ΝΤ µια από τις φράσεις που έχουν γίνει µόδα στην προσπάθεια να αναπτερωθεί, έστω και κατ’ ελάχιστο, το ηθικό των Ελλήνων είναι: «η κρίση είναι ευκαιρία»…
Προς το παρόν - και, κατά πολλούς, και προς το µέλλον - αυτή την ευκαιρία δεν την έχουµε δει ακόµα να ξεπροβάλλει στον ορίζοντα, µε µια και µοναδική εξαίρεση, την ευκαιρία που µπορεί να έχουν οι ελληνικές πόλεις.

Τα πρώτα στοιχεία των συγκοινωνιολόγων αλλά και η αίσθηση που έχουν οι πολίτες δείχνουν ότι η κίνηση των αυτοκινήτων έχει µειωθεί, ότι ο κυκλοφοριακός φόρτος έχει αρχίσει να παίρνει την κατηφόρα και η µέση ταχύτητα των αυτοκινήτων που κυκλοφορούν έχει αυξηθεί αισθητά. Και το ερώτηµα είναι εάν υπουργοί και δηµοτικοί άρχοντες έχουν αντιληφθεί την ευκαιρία που δίνει η οικονοµική κρίση στις πόλεις και εάν είναι διατεθειµένοι να εγκαταλείψουν τις ντεµοντέ απόψεις τους περί ευηµερίας που είναι συνώνυµες µε την αύξηση των πωλήσεων των αυτοκινήτων, µε την SUV αισθητική και το µποτιλιάρισµα χαρούµενων ανθρώπων.

Καταργήστε τα πάρκινγκ!
Όταν πριν από αρκετά χρόνια κάποιοι τόλµησαν να ψελλίσουν στη χώρα µας ότι η στρατηγική της κατασκευής πάρκινγκ στο κέντρο της πόλης οδηγούσε σε αύξηση του κυκλοφοριακού φόρτου και σε αύξηση της χρήσης των αυτοκινήτων, θεωρήθηκαν οικτρά γραφικοί και σκιτζήδες.

Μόνο που εν έτει 2011 οι σκιτζήδες επιβεβαιώνονται από έρευνα του Ινστιτούτου Μεταφορών και Αναπτυξιακής Πολιτικής (ITDP - Institute for Transportation and Development Policy), η οποία τεκµηριώνει µε στοιχεία ότι η µέχρι σήµερα στρατηγική της δέσµευσης θέσεων για στάθµευση και της κατασκευής πάρκινγκ ευνοεί τη χρήση των αυτοκινήτων και ευθύνεται σε µεγάλο βαθµό για το µποτιλιάρισµα, την αύξηση της ατµοσφαιρικής ρύπανσης και την κατάπτωση της ποιότητας ζωής.

Οι επιστήµονες έκαναν συγκριτική µελέτη βασιζόµενοι στα µέτρα που έχουν ληφθεί τα τελευταία 50 χρόνια σε 10 ευρωπαϊκές πόλεις και εντόπισαν ότι το µοναδικό «φάρµακο» για τη µείωση της χρήσης των αυτοκινήτων στο κέντρο των πόλεων είναι το παρκάρισµα να είναι όσο το δυνατόν πιο δύσκολο και όσο το δυνατόν πιο ακριβό! Η λογική είναι απλή… ένα αυτοκίνητο ξεκινάει από µια θέση στάθµευσης για να καταλήξει σε µια θέση στάθµευσης. Άρα η κίνησή του, η χρήση του µπορεί να περιοριστεί εάν τα ρυθµιστικά µέτρα έχουν να κάνουν µε τη στάθµευση και όχι µε το αυτοκίνητο.

Σύµφωνα µε την έρευνα των επιστηµόνων, η νέα τάση που έχει αναπτυχθεί σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις προέκυψε από τη συνειδητοποίηση ότι πολύτιµος δηµόσιος χώρος δεσµεύεται στα κέντρα των πόλεων απλώς για να σταθµεύουν επί ώρες ιδιωτικής χρήσης αυτοκίνητα. Και όταν οι επιστήµονες λένε πολύτιµος χώρος, εξηγούν ότι κάθε θέση στάθµευσης καλύπτει από 15 έως 30 τετραγωνικά µέτρα, χώρος επί της ουσίας αποκλεισµένος για τους πολίτες. Η ζωή κατέρριψε, όµως, ακόµα έναν µύθο… αυτόν που έλεγε ότι η ενθάρρυνση για κατασκευή πάρκινγκ στο κέντρο των πόλεων θα οδηγούσε σε αποσυµφόρηση των δρόµων, αφού, όπως αποδείχθηκε, η κυκλοφορία αυξήθηκε έως και κατά 50%, µε τους οδηγούς αυτοκινήτων να γυρνάνε συνεχώς γύρω από τον εαυτό τους ψάχνοντας την πιο φθηνή ή την πιο κοντινή στη δουλειά τους θέση στάθµευσης σε κλειστό ή ανοιχτό πάρκινγκ.

Νέα στρατηγική
Είναι χαρακτηριστικό ότι πόλεις όπως το Άµστερνταµ, το Παρίσι, η Ζυρίχη και το Στρασβούργο, µείωσαν δραστικά τους χώρους στάθµευσης στις περιοχές που βρίσκονταν κοντά σε µέσα µαζικής µεταφοράς και σε κτήρια που ήταν κοντά σε σταθµούς, τους οποίους οι πολίτες θα µπορούσαν να προσεγγίσουν µε τα πόδια.

Η Ζυρίχη έχει θέσει όριο στις επιτρεπόµενες θέσεις στάθµευσης στο επιχειρηματικό κέντρο της πόλης, μέτρο που ισχύει και στο Αμβούργο. Άλλες ευρωπαϊκές πόλεις ανέπτυξαν μιας άλλης λογικής τιμολογιακή πολιτική που προβλέπει δυσθεώρητα τέλη στάθμευσης και χαμηλά τέλη κυκλοφορίας.

Τα μέτρα, σύμφωνα με τους επιστήμονες, αποδίδουν καθώς στο Παρίσι καταγράφεται μείωση της κυκλοφορίας των αυτοκινήτων σε ποσοστό 13% και στη Ζυρίχη μείωση κατά 6%, με αντίστοιχη αύξηση της τάξης του 6% στη χρήση μέσων μαζικής μεταφοράς.

Η πρόκληση είναι ανοιχτή για τις ελληνικές πόλεις αφού, σύμφωνα με τα στοιχεία των συγκοινωνιολόγων στην Αθήνα, τουλάχιστον, παρατηρείται ότι ο χρόνος οδήγησης στους βασικούς δρόμους έχει μειωθεί κατά 50% τις ώρες αιχμής. Απολύτως ενδεικτική της ευκαιρίας που μπορεί η οικονομική κρίση να συνεπάγεται για τις πόλεις και τους κατοίκους τους είναι και το στοιχείο που αποκαλύπτει ότι στο ρεύμα της λεωφόρου Βουλιαγμένης προς το κέντρο, και συγκεκριμένα στο τμήμα από το ύψος του σταθμού του μετρό στον Άγιο Δημήτριο, χρειάζονται 23 λεπτά σε ώρες αιχμής, έναντι 47 την περασμένη χρονιά!

Σε αντίθεση, βέβαια, με την Ελλάδα όπου επικρατεί η λογική της ανοιχτής στα αυτοκίνητα πόλης, της ελεύθερης τετράτροχης κίνησης και των σπασμωδικών εισπρακτικών μέτρων προς τιμήν της «μαύρης τρύπας», στις μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις η υιοθέτηση πολύ ακριβών χώρων στάθμευσης έχει στόχο τα χρήματα που συγκεντρώνονται να επιστρέφουν στους πολίτες μέσα από τη χρηματοδότηση κοινωνικών πολιτικών που βοήθησαν στο να γίνουν πιο εύκολα αποδεκτά τα λεγόμενα στη χώρα μας εισπρακτικά μέτρα.

Εν ολίγοις, το κόστος από τη χρήση παρκινγκ για όσους επέμεναν να χρησιμοποιούν ακόμα το αυτοκίνητό τους, επέστρεφε στην κοινωνία. Για παράδειγμα, στη Βαρκελώνη τα χρήματα από τους χώρους στάθμευσης χρηματοδοτούν το σύστημα ενοικίασης δημόσιων ποδηλάτων, ενώ σε ορισμένα διαμερίσματα του Λονδίνου τα κονδύλια χρησιμοποιούνται για την παροχή δωρεάν κάρτας στα μέσα μαζικής μεταφοράς για τους ηλικιωμένους και τα άτομα με αναπηρία.
http://www.topontiki.gr/

Αναρτήθηκε από tromaktiko